Panait Istrati'den "Akdeniz"
Panait Istrati tarafından kaleme alınan Akdeniz isimli eser, deniz temalı kitaplar kategorisinde yer almaktadır. Kitabın başkahramanı Adrien’dir. Bu kahraman İskenderiye, Kahire, Beyrut, Şam gibi Akdeniz kentlerinde çeşitli olaylar yaşamaktadır. Yazar da bu kahramanın başından geçenleri anlatmaktadır. Farklı din, dil ve ırktaki insanların karşılaşarak yaşadıkları olayları inceler. Kitap karakterlerine bakıldığında karşımıza şu isimler çıkar: Adrien, Mihail, Musa, Sara, Titel, Salomon Klein ve Simon Herdan’dır.
Okunması kolay, dili anlaşılır ve oldukça akıcı bir romandır. 12 Aralık 1906 tarihinde Romanya'dan başlayıp Mısır'a kadar süren macera dolu bir gemi yolculuğu anlatılır. Hikayesi bulunan kişiler, demirlenen limanlar ve 1.Dünya Savaşı öncesindeki dağılmış toplumların sosyal ve kültürel hayatlarını anlatan bir eserdir. Okuyucusuna o dönemi yaşıyormuş hissi vermektedir. Eserde zaman zaman “Türkiye Toprakları" olarak ülkemizden bahsedilmektedir. Eserdeki geminin demir attığı ilk limanlardan birisi İstanbul limanıdır. Eserin sonlarına gelindiğinde Türkiye’nin vergi cenneti olduğundan bahsedilmektedir. Ürdün ve Lübnan'daki hayatın daha modern olduğu anlatılmıştır. Ayrıca burada yaşamanın daha rahat olduğu vurgulanıyor.
Romanya'da annesi ile yaşamına devam eden Adrien, annesinin tüm engel olma isteğine karşın zengin olma hayallerinin peşine düşer. Bütün umudu güneye yani sıcak bölgelere inmektir. Güney’e ulaştığında Mısır'da çalışan arkadaşı Mihail'i bulup yardım istemeyi amaçlamaktadır. Uzun, yorucu ve zorlu yolculuk mücadelesi Köstence'den başlar. Gemide Yahudi Musa ile tanışır. Musa, evden kaçan kızını geri getirmek için yollara düşmüştür. Adrien, Musa’ya yardım etmek istemektedir. Beraber Mısır'a vardıklarında da ayrılmazlar ve Musa’nın kızı Sara'yı birlikte bulurlar. Sara, onlara anlatıldığı gibi bir yaşam sürmemektedir. Hatta tam aksine sefil yaşamına devam etmektedir. Süreç içerisinde çok dilli ve çok dinli bir grup meydana gelir. Grup içerisinde herkesin birbirine saygısı yüksektir.
Musa, tüm çabasına rağmen kızını dönmeye ikna edemez. Adrien, arkadaşının ölümünün ardından ülkesine dönmeye karar verir. Ancak arayışları son bulmaz. Siyasete dahil olur. Bu eyleminin sonucunda tutuklanır. Akdeniz romanının sonunda kahramanımız özgürlüğe ulaşmak için Paris yolculuğuna hazırlanır. Oldukça sürükleyici bir eserdir. Çeşitli dillere çevirisi yapılmıştır.