Günümüzde Deniz taşıtlarının nüfusunun artması ve Gemilerin oluşturduğu yoğun trafik her zaman kusursuz bir işleyişe sahip olmayabilir. Deniz ulaşımında karşılaşılan aksiliklerin çözümü, inovatif bir mühendislik çözümü olabildiği gibi olağan Kara ulaşımında karşılaştığımız çözümler ile de benzerlik göstermektedir. Ülkemizde özellikle deniz trafiğinin yoğun olduğu Çanakkale ve İstanbul gibi bölgelerde benzer örnekleri ile karşılaşabiliriz.

Denizcilik uğraşının en endişe verici konularından bir tanesi de, gemi yangınlarıdır. Deniz yangınları ve Gemi Yangınları nasıl söndürülür?

Yangın Söndürme Gemileri

Yangın söndürme gemileri, deniz araçlarında ve kıyıda çıkan yangınları söndürebilme kapasitesine sahip deniz taşıtlarıdır. Temel işlevi yangın söndürmek üzerine kurgulanmış olan bu taşıtlar, yalnızca yangınları söndürmek ve olası yangınları önlemek ile sınırlı kullanım alanına sahip değillerdir. Arama kurtarma faaliyetleri yapmak ve olası zehirli, tehlikeli atıkların yayılmasını önlemek üzere bariyer oluşturmak gibi görevleri de üstlenebilirler.

Yangın söndürme gemileri, monitör debisi, toplam pompa kapasitesi, dikey ve yatay su sıkma kapasitesi ile kendi aralarında da sınıflandırılmaktadır. Türk Loydu Yangın Söndürme Kuralları’na göre geminin Fi-Fi III türü yangın söndürme gemisi olduğuna karar verilmiştir. Fi-Fi III türü gemiler için uygulanan kısıtlamalar düşünülerek sistem, kapasite seçimleri yapılmıştır.

Kurtarma Çalışmaları

Yangın durumunda, gemilerin içerisinde bulunan canlıların kurtarılabilmesi için eğer mümkünse, gemide bulunan kurtarma teknesi ile kurtarma işlemi gerçekleştirilir. Bunun için gemi içerisinde kurtarma faaliyetleri üzerine uzmanlaştırılmış ekipler bulundurulmaktadır.

Yangınların büyüme ihtimallerine karşın, kurtarma gemileri ve yangın söndürme gemilerinden uzman ekiplerin yanan gemi içerisine müdahale etmeleri gerekebilir. Bu denli durumlar için yangın söndürme gemilerinde üst yapıdan bordalara kadar gemiyi çevreleyen nozul sistemler kullanılmaktadır.

Gemilerdeki Isı ve Kıvılcım Çıkartan Kaynaklar

Maddeleri oluşturan atom veya moleküllerin kinetik hareketlerinin seviyesinde görünen enerji türü, ısı olarak adlandırılmaktadır. Bütün maddeler belli bir ısıya sahiptir. Isı yükseldikçe maddenin molekül hareket hızı artar, bu ise madde moleküllerinin oksijen ile birleşmesine ve etkileşim sonunda da yanma ortaya çıkmasına sebebiyet verir.

Gemilerde ısı artışına sebebiyet oluşturabilecek birçok envanter ve etmen bulunabilmektedir. Başlıca etmen için elektrikli cihaz ve geminin temel işleyişinde bulunan aksamlarının elektrikli sistemlerinden bahsedebiliriz.

Doğal kaynaklar olan, yıldırım ve yüksek ısı oluşturabilecek güneş de temel etmenler arasındadır.

Bazı kirli atıklar da gaz sıkışması sonucunda parlayıcı karışımların tutuşmasına sebep olabilecek ölçüde ısı üretebilir ve yanma gösterebilirler.

Makine dairesinde bulunan yakıt, yağ, yağ emmiş maddeler, sıcak yüzeyler, hasar görmüş kısımlar da kendi kendilerine tutuşabilmektedir.

Gemide yangına karşı alınan önlemler

Yangını oluşturan temel etmenler olarak tanımlanan ısı, yanıcı madde ve oksijen üzerinden önleyici önlemler alınmaktadır. Alınan tedbirleri aşamalı olarak ele alabiliriz. Kullanım bakımından önleyici tedbirler olarak, örneğin bir yakıt tankerinin yangın ile karşılaşma riski, kuru yük gemilerine nazaran çok daha yüksek olmasından kaynaklı orada alınan önlemler çok daha büyük titizlik getirmektedir. Bu farklı tip koşullara göre uyarlanan Türkiye Cumhuriyeti’nin de taraf olduğu SOLAS anlaşması ( Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi) mevcuttur. Önceden belirlenen bu kurallara göre gemi işletmeleri; gemilerinde ulusal ve uluslararası kurallar doğrultusunda emniyetli bir işletim planı hazırlar.

Yangına müdahale yalnızca yangın esnasında gerçekleşen bir faaliyet bütünü olmaktan ziyade, önlenebilir ve öngörülebilir faaliyetler arasındadır. Gemi personelinin gerekli uzmanlığının sağlanması ve gemi koşullarının yangın ihtimallerine karşı hazır edilmesi en temel yangın müdahalelerinin başında gelir.