Denizcilerin Dövmeleri

Denizcilerin Dövmeleri


Deniz kültüründe bilindiği gibi dövmelerin bambaşka bir anlamı vardır. Denizciler için dövme yaptırmanın aslında önemli bir yeri vardır. Bu sebeple nesiller boyu süregelen bir gelenek haline gelmiştir. Denizcilerin dövmeleri olarak bilinen son derece popüler semboller bile vardır. 

Dövmeler geçmişten günümüze denizciler için birçok olumsuzluktan ve kötü ruhlardan korunmak için tılsım gibi tercih edilen figürlerdir. Denizciler arasında daha çok 18. yy sonlarında popüler olan dövme kültürü günümüze kadar popülerliğini korumuştur. Denizciler arasında dövme kültürünün geç ortaya çıkmasının nedeni geçmişte bu kültürün daha çok barbarlara tarafından benimsenen bir kültür olmasıydı. Geçmişte daha çok barbarların yaptırdığı dövmeler ayrıca sahipleri tarafından belirlenmeye çalışılan kölelere de yapılırdı. Bu sebeple çok fazla saygı duyulacak bir gelenek değildi. Ayrıca dini açıdan da sakıncalı olması birçok kişinin dövme konusuna sıcak bakmamasına neden olmuştu. 

Denizciler arasında yaygınlaşan dövmenin sebebi ise; birçok denizcinin bazı sembollerin korunduğuna inanmalarıdır. Bu son derece batıl bir inanç gibi gözükse de denizlerin ortasında karşılarına neyin çıkacağını bilmeyen denizciler için bu oldukça güçlü bir tılsımdı. Zaten denizciler için yanlarında taşıyabilecekleri tek koruyucu tılsımda bu olmaktaydı. Genel olarak gemicilere zarar gelmemesi şans eseri olsa da yine de denizciler dövmelere inanmaya devam ederdi. Dövme yerine yanlarında yine aynı etkiyi yaratacağını düşündükleri farklı eşyalarda taşıyabilirlerdi ancak denizin ortasında zorlu şartlarda bu eşyaları korumak oldukça güç olacaktı. Bundan ötürü kendilerini koruyacak olan tılsımları vücutlarında taşımaları çok daha doğru bir yoldu ve öyle de oldu. 

Denizciler arasında dövme yaptırma geleneğinin ilk olarak korsanlar tarafından başlatıldığı tahmin ediliyor. Bu kişilerin o dönemlerde dışlanmış olmaları ve zaten genellikle hükümlü olmalarından ötürü vücutlarında çeşitli sembollerin olması bu duruma yol açmıştır. Bu kişilerin vücutlarında 16. Ve 17. Yy Fransa’da çeşitli anlamlar içeren harfler kazınırdı. Aynı durum o dönemde zina yapan kişilere de uygulanırdır. Başkaları tarafından yapılan damgaların yanı sıra korsanlar arasında ayrıca yer aldıkları gemilere ilişkin olarak yaptırdığı bazı simgelerde vardı. O dönemler dövme yaparken tercih edilen yöntem genellikle kesme ve dağlamaydı. Bu şekilde yapılan dövmeler de genellikle kişilerin ölmesine neden olurdu. 

Orta Çağ’da yasaklanan dövme sanatı Kaptan James Cook ile yeniden popüler hale gelmiştir. Kaptanın Güney pasifiğe yapmış olduğu 3 sefer sonucunda dövme sanatı yeniden popüler hale gelmişti. Kaptan Yeni Zelanda ve Tahiti'ye yaptığı seferlerinde yerli halkın vücutlarında çeşitli semboller çizilerek yapılmış ve boyanmış şeylerin olduğunu söylemiştir. Tataw olarak geçen bu uygulama zamanla İngilizceye tattoo şeklinde geçmiştir.

Dövmeler insanlar arasında en başta süs amaçlı olarak kullanıldığıysa da denizciler arasında daha çok gelenek haline gelmiştir. Genellikle bu dövmeleri gemide çalışan görevliler buldukları pigmentli olan her şeyle yapmaya çalışmıştı. Buna barut ve idrarda dahil olmaktaydı.

Denizcilerin dövme ile tanıştığı dönemde toplumsal olarak dövmeye karşı inanılmaz bir baskı vardı. Buna karşılık yine de Denizciler bu baskılar karşısında yılmadan vücutlarına dövme yaptırmaya devam ediyordu. Bunun en önemli nedeni dövmeye yükledikleri oldukça sağlam batıl inançlarıydı. Yaptırdıkları dövmelerde yine koruyucu ve uğurlu olduklarına inandıkları hayvan figürleri öne çıkanlar arasındaydı.

Dövmelerinin koruyucu etkiye sahip olduğuna inanmalarının yanı sıra kendilerini ifade etme biçimi olarak benimsemeleri de denizciler arasında bu geleneğin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bu dövmeler sayesinde toplumda ve sosyal hayatlarında tanınıyor ve öne çıkıyorlardı. Genellikle bu sebeple yaptırdıkları dövmeler yaşadıkları önemli olayları ve zaferleri ifade eden figürler oluyordu. Örneğin bir denizcinin dövmesine bakarak Deniz hayatında nasıl bir tecrübeye sahip olduğunu statüsünün ne olduğunu anlamak mümkündü.

Dövmelerin bir diğer önemli etkisi özellikle 18 ve 19 yüzyıllar arasında denizde kaybolan denizci kişilerin cesetlerini teşhis etmek de oldukça etkiliydi. İlk başta son derece kişisel olan figürler daha sonra denizcilere ifade ederken resmi evraklarda dahi kullanılabilen bir detay haline gelmişti. Denizciler tanımlanırken vücutlarında bulunan dövmeler diğer fiziksel özellikleri ile birlikte kullanılmaya başlamıştı. Dövme denizciler arasında öyle yaygın bir uygulama haline gelmişti ki 19. Yüzyılda Amerika'da bulunan denizcilerin yüzde doksanı dövmeliydi.

Dövmelere ilişkin gelen ilk kısıtlama ABD hükümetinden gelmiştir. Toplamaya göre denizcilerin müstehcen anlamlar içeren dövme yapmaları yasaklanmıştı. Özellikle çıplak kadın figürleri kesinlikle yasaktı.

XX. yüzyılın önemli bir dönemine kadar son derece radikal bir uygulama olarak karşılanan dövme 2000'li yıllara gelindiğinde her yaştan ve her meslek grubundan insan için popüler hale gelmişti. Öyle ki dövme sanatçıları artmış farklı farklı desen ve renklerde yeni dövme figürleri ortaya çıkmıştı.

Günümüzde dövme popülerliğini hala koruyan ve farklı tasarımlar ile kendini her geçen gün geliştiren bir sanat haline gelmiştir. Denizci dövmeleri yalnızca denizcilerin yaptırdığı figürler olmaktan çıkmış aynı zamanda denize ilgi duyan kişilerinde gözdesi haline gelmiştir. Denizci dövmelerinin bu kadar popüler hale gelmesinde taşıdıkları anlamların büyük bir etkisi vardır.

Yazımıza XX. yüzyılın ortalarına kadar oldukça popüler bir şekilde kullanılan denizci dövme figürleri ve bunların anlamlarını açıklayarak devam etmek istiyoruz.

Kırlangıç: kırlangıç kuşunun sürekli göç ediyor olmaları Denizciler arasında ölen denizci ruhlarına taşıdıkları ve cennete götürdükleri gibi bir inancın doğmasına neden olmuştu. Bu sebeple denizciler arasında oldukça popüler bir dövmeydi. Denizde 5000 mil kat eden ve evine dönebilen denizcilere 1 adet kırlangıç dövmesi yapılırdı. Bu mesafe 10000 mil olduğunda ise bir kırlangıç daha eklenirdi.

Deniz Yıldızı: bu dövmenin açık denizlerde seyir halindeyken eve geri dönüş yolunu bulmak da yardımcı olduğuna inanılırdı.

Pusula gülü: yine deniz yıldızı gibi eve dönerken bu sembolün yol bulmada yardımcı olduğuna inanılırdı.

Domuz ve Horoz: her biri bir ayağa yapılan bu hayvan figürlerinin boğulmaktan koruduğuna inanırlardı.

Pervaneler: bu figürün yapılma amacı genellikle denizciyi kıyıya ulaştıracağına inanmaları ve boğulmaktan koruyacağını düşünmeleriydi.

İskele ve Sancak Fenerleri: vücudun soluna ve sağına yapılan bu dövmelerin denizciyi doğru rota da kalma konusunda etkileyeceğine inanılırdı.

Çift Yıldız: bu dövmenin de yapılma amacı denizciyi her zaman doğru yolu bilebileceğinden emin olmasını sağlamaktı.

Köpek Balığı: bu dövmeyi yaptıran kişinin köpek balıklarından korunacağına inanılırdı.

Halat: bu figür güverte tayfalarını belirli etmek için kullanılan bir işaretti. Tayfanın bilek çevresine yapılırdı.

Tam Armalı Gemi: bu dövme Cape Horn'u dolaşan kişilere yapılır ve bu durumu belirtmek için kullanılırdı. Bununla birlikte denizcilere ayrıca sol kulağın arkasına olmak üzere bir adet mavi yıldız yapılırdı. Son derece tehlikeli olan bu yolculuğu 5 kere yapan denizcilerin sağ kulağının arkasına da aynı şekilde bir yıldız eklenirdi.

Neptün/Poseidon: bu dövmeye sahip olan kişiler ekvatoru geçebilmiş olan kişilerdir. Dövme kişilerin bu özelliğini belirtmek amacıyla yapılır.

Denizcilerin dövmeleri olarak bilinen daha birçok figür ve desen vardır. Eğer bu konuya ilginiz var ise oldukça anlamlı olan dövmelerde kendinize yaptırabilir. Sizlerde bu dövmelere denizciler gibi çeşitli anlamlar yükleyebilirsiniz.