Aganta Burina Burinata
Halikarnas Balıkçısı lakaplı Cevat Şakir Karaağaçlının kaleme aldığı Aganta Burina Burinata oldukça ünlü bir romandır. Yazarın bilinen en eski eserleri arasında yer alır. Yazar, sürgün olması ve babasını öldürmesi gibi konularla adından sıklıkla bahsettirmiştir. Deniz temalı kitaplar arasında akla gelen ilk isimlerden olan bu eser, yazarı kadar bilindik olmuştur. Kitapta Mahmut Adlı bir gencin çocuk yaştan itibaren denizci olmak istemesi ana konudur. Mahmut’un emeline kavuşmasının ardından köyüne dönerek denizcilik işlerini bırakıp toprak işleri ile uğraşmaya başlaması anlatılır. Yani romanda, Mahmut adlı karakterin deniz ve toprak arasında yaşadığı tercih süreci anlatılmaktadır.
Hikâye Mahmut’un çocukluğunun anlatılmasıyla başlar. Mahmut’un bütün ailesi denizcidir. Mahmut da denizci olma isteği ile büyür. Ancak Mahmut’un babası olan Süleyman Kaptan, denizin zorluklarından ve tehlikelerinde sıkılmıştır. Onun için denizin anlamı ölüm, toprak ve yaşamdır. Bu sebeple oğlunun denizci olmasını istemez. Mahmut’un amcası Davut ise denize hayran olan bir kaptandır. Mahmut da daima amcasını örnek almaktadır.
Mahmut, denize olan tutkusundan dolayı normal oyuncaklarla oynamamıştır. Kendisine dallarla bir gemi yapıp göl kenarında yüzdürür. Babası bu durumu fark ettiğinde Mahmut’un yaptığı gemiyi ezer ve onu eskici çırağı olarak Halil Usta’nın yanına verir. Mahmut burada denizciliği unutmaz. Aksine bu sevgisi daha da artar. Çünkü Halil Usta da eski bir denizcidir. Mahmut’u yetiştirirken bir denizci gibi davranıp teknik terimler kullanır. Babası bunu öğrenince Mahmut’u alarak mahalle mektebine kaydettirir. Burada ilim öğrenmeye çalışırken bulduğu iplerle gemici düğümü atarak vakit geçirmeye çalışır. Derslerinde iyi olmadığı için sık sık falaka cezası alır.
Zaman içerisinde Ayşe ile evlenen Mahmut her zaman deniz sevgisini içinde taşır. Mahmut ve Ayşe, uzak bir kıyı köyünde düzenlenen düğüne davet edilir. Düğün süresince o köydeki bir yerde misafir olurlar. Mahmut düğünden sıkıldığında kendini bir denizci kahvehanesinde bulur. Düğün süresince Mahmut sürekli Denizci kahvehanesinde vakit geçirir. Bu esnada denize olan tutkusu yeniden alevlenir. Aganta Burina Burinata romanında Mahmut bir gün bir gemiye atlayarak çok sevdiği denize yeniden yelken açar.